Groeipijn

Groeipijn

Enostosis is een aandoening die bekend staat onder de lekennaam: ‘groeipijn’.

Deze aandoening treedt vooral bij jonge (middel-)grote honden, zoals bijvoorbeeld de Labrador Retriever en de Herder achtige op rond de leeftijd van 6 maanden.

Wat zijn de symptomen?

Een jonge hond kan plotseling gaan kreupelen en manklopen. De ernst van de kreupelheid is wisselend. Ook wisselt de poot waarmee de hond mankt. Als de pijn te hevig is wil hij vaak niet lopen. Andere pijn uitingen kunnen o.a. zijn janken en piepen en zelfs bijten. Vaak gaat dit ook gepaard met koorts.

Wanneer weten we zeker dat de hond groeipijn heeft?

Uw dierenarts zal de diagnose groeipijn stellen. Dit zal hij waarschijnlijk doen door druk uit te uitoefenen op het spaakbeen van de voorpoot en het scheenbeen van de achterpoot. Deze langpijpbeenderen zijn namelijk het meest gevoelig voor druk bij groeipijn en die druk is rechtstreeks op het gevoelige beenvlies. Vaak is de hond pijnlijk op meerdere plaatsen. Een röntgenfoto kan de diagnose groeipijn ondersteunen. Het onderzoeken van de pijpbeenderen is dan ook vaak pijnlijk.

Röntgenfoto’s

Op de röntgenfoto kunnen er na enige tijd typische verschijnselen worden opgemerkt. Zo kan de dierenarts de diagnose met zekerheid vast stellen. Ook kan hij het verschil zien met de vele andere aandoeningen. Bijvoorbeeld  de erfelijke Elleboog- en Heupdysplasie, OCD in schouder, elleboog, hak of kniegewricht en andere aandoeningen.

Oorzaak

De aandoening ontstaat doordat het bot te snel groeit. Hierdoor kan het voedingskanaal, waar de bloedvaten naar het beenmerg doorheen lopen, de groei niet bij kan houden. Dit kanaal wordt te krap en knelt de ader af. De slagader die ook door dit kanaal stroomt is wat steviger en zal niet zo snel afgekneld worden. Er wordt nu dus meer bloed in het beenmerg gepompt dan eruit kan. Dit veroorzaakt nogal wat pijn. De onvoldoende verwijding van de kanaaltjes komt door onvoldoende activiteit van bot opetende cellen die voor het modelleren van het skelet van belang zijn. Deze cellen worden geremd door een hormoon (calcitonine). 

Calcium

Het vrijkomen van dit hormoon wordt bevorderd door calcium opname. Hierdoor is ons gebleken dat een overdaad aan calcium in het voer van de pup het aantal cellen dat calcitonine aanmaakt, verhoogt. Daardoor zal een zelfde calciuminname op latere leeftijd tot een verhoogd vrijmaken van calcitonine uit al die hormoonproducerende cellen leiden, waardoor de bot opetende cellen meer worden geremd en dus het skelet minder modelleren. Hoge calciuminname tijdens het jonge leven (vanaf 3 tot 6 weken, dus tijdens het gedeeltelijk spenen), maar ook nog de eerste weken tot maanden daarna zal later het optreden van enostosis in de hand kunnen werken.

Rol van voeding

Bronnen van dit extra calcium kunnen zijn:
• Mee-eten uit de voederbak van de teef waarin mogelijk volwassen-hondenvoer (waaraan misschien zelfs calcium is toegevoegd tegen de eclampsia)
• Een melkvervanger met veel calcium
• Het naast de moedermelk verstrekken van een voer met te veel calcium;
• Ook nadat de hond geen melk meer krijgt voeren met eten met een calciumgehalte dat in relatie tot het energiegehalte te rijk is aan calcium.

Behoeften

Een hond eet omdat hij honger heeft, dat wil zeggen gebrek heeft aan energie. Met het opgenomen voer zal de hond z’n energiehonger stillen en met de opgenomen voedings-middelen worden allerlei behoeften gedekt.

Behoeften aan:

• Eiwit (voor groei, reparatie en aanmaak van bloedeiwitten (waaronder afweerstoffen)
• Vitaminen, vetten en vetzuren
• Mineralen (zoals calcium)

Verhoudingen

Een hond eet dus calcium omdat dit meekomt met de energiebronnen. Van een voer met een bepaald calciumgehalte (bijvoorbeeld 1,2% van de droge stof) met een laag energiegehalte zal een jonge hond met een gezonde honger dus meer eten dan van een voer met 1,2% calcium op droge stofgehalte met een hoger energie gehalte.

Geen volwassen voer

In de regel heeft een voer voor volwassen honden een lager energiegehalte. Het voeren van jonge honden met volwassen-hondenvoer is daarom dus niet altijd verstandig. Maar een jonge hond te veel energie voeren is ook onverstandig want dit werkt vetzucht, en daardoor overbelasting van gewrichten waaronder de heupen, in de hand hetgeen bewezen tot ernstiger Heupdysplasie kan leiden bij de hond.

Behandeling

Groeipijn kan goed behandeld worden. Om de pijn te bestrijden krijgt de hond ontstekingsremmers en pijnstillers. Naast de pijnstillende werking zorgen deze medicijnen ook voor een afremming van de ontstekingsreactie in de mergholte en het beenvlies. De keuze moet dus zijn een voer met een verlaagd energiegehalte om overgewicht te voorkomen. Let hierbij wel op dat dit een uitgebalanceerd voer is. Ook voor de  overige belangrijke voedingsstoffen zoals eiwitten, vitaminen en mineralen. Het calcium gehalte dient ook naar beneden worden bijgesteld (dus juist lager is dan de eerder genoemde 1,2%). Dit voer moet dan gegeven worden tot de hond (geheel of bijna) volgroeid is om de kans op het optreden van enostosis, maar ook van andere skeletafwijkingen te verkleinen.

Uiteindelijk

Wel zo prettig om te weten is dat groeipijn uiteindelijk altijd een keer overgaat. Wanneer de hond zo’n 1.5 jaar oud is dan zijn de verschijnselen eigenlijk altijd wel verdwenen. Wel adviseren we om de hond aan de lijn uit te laten en geen wilde bal en stok spelletjes te laten doen.

BRON: Prof. dr. H.A.W. Hazewinkel, Hoogleraar skeletontwikkelingsstoornissen van gezelschapsdieren, specialist chirurgie en Diplomate Eur.Coll.Vet.Comp. Nutrition. Verbonden aan de Faculteit Diergeneeskunde te Utrecht.